piątek, 3 lutego 2012

Adiutanci gen Jan Henryka Dąbrowskiego

Rudolf Acier i Wiktor Acier ur Drezno przyjaciele generała Dabrowskiego, w Legionach Włoskich.
Jan Dembowski zwany Beczułeczką, 19 VII 1799 po walkach nad Trebbią powołany na adiutanta generała Dąbrowskiego.

Ludwik Mateusz Dembowski 19 II 1797 powołany na tymczasowego adiutanta gen Dąbrowskiego.
Opinia gen Dąbrowskiego; ‘’nicpoń, łgarz, nie znający służby, gracz pijak.’’

Karol Wierzbołowicz 1776 - 1851, legionista, Armia Księstwa Warszawskiego, adiutant gen Dąbrowskiego.

August Eckerlin ur 1774 Amsterdam, W 1805 w sztabie generała Dąbrowskiego. Utalentowany rysownik, portret rodziny Dąbrowskich przy grobie generałowej.

Jean Baptiste Froussard ur 1765 Dijon, w sztabie Dąbrowskiego podczas oblężenia Peschiery 1800/1801. Generał określił go jako doskonałego oficera.

Gotlieb powołany 5 IV 1797 w Mantuni na sekretarza.

Maurycu Hauke ur 26 X 1775 w Seiffendorf, 30 III 1802 adiutant generała inspektora wojsk polskich Dabrowskiego. Dąbrowski był z niego niezmiernie zadowolony znał 4 języki. 5 III 1805 adiutant, Szef Sztaby Dąbrowskiego w Abruzzach. Tłumaczył na Francuski odezwę z Berlina 1806. 20 XII 1806 jako pułkownik szef sztabu Legii Dąbrowskiego/Poznańskiej. Zginął od kul Powstańców Listopadowych, otrzymał od nich wyrok śmierci, przyjął orientacje prorosyjską robił biznesy.

Józef Kazimierz Konopka 11 III 1769 Poznań, w legionach w zakładzie Mediolan 24 I, Wyróżniał się zapałem, uczciwością i patriotyzmem. Prawa ręka generała Dąbrowskiego. W kampanii 1800/1801 jeden z adiutantów gen Dąbrowskiego.

Karol Pflugbeil z rodziny saskiej osiadłej w Polsce, jako chłopak chodził z Dąbrowskim do kolegium w Chemanitz. Służył w Armii Duńskiej, 3 V 1797 zgłosił się do Legionów. W kancelarii sztabu legionów, członek legionowego sądu wojskowego, ślepo oddany Dąbrowskiemu, pełnił funkcję drugiego adiutanta Dąbrowskiego, traktowany jak członek rodziny generała. We wrześniu 1815 wysłał go Dąbrowski do Mediolanu po pozostawione dokumenty i bibliotekę. Pochowany w Warszawie 1831.

Eliasz Tremo ur 1774 Warszawa, emisariusz ‘’Hotel Diesbach’’ wyjechał jako kupiec obrazów i win Reimont gdzie 12 II 1796 skłonił gen Dąbrowskiego do wyruszenia do Francji. Zablokował tym samym gen Zajączka który się skompromitował obroną Pragi. Był przy założeniu Legionów Polskich. Zaufany adiutant Dabrowskiego, zręczny używany do kontaktów z gen. Bonapartem. Został wysłany do powitania Kościuszki w Paryżu 2-26 VIII 1798. Przyjaciel gen Dąbrowskiego. Lekko ranny pod San Leo 3 XII 1798, od 3 V 1798 z gen Dąbrowskim w Rzymie. W wojnie Neapolu przy gen. Dąbrowskim, 6 I 1799 pierwszy dowódca pułku jazdy w Gaecie po jego utworzeniu. Zginął w wypadzie przeciw zbuntowanej Traecie 9 I 1799, podstępnie zapewnieniami pokojowymi wciągnięty do miasta, został spalony w ogniu szuwarów. Traeta zapłaciła za to zrównaniem z ziemią.

Paweł Tremo 1778 brat Eliasza, po śmierci brata przy sztabie Dąbrowskiego. W Legionach Polskich kapitan adiutant gen Dabrowskiego uczestniczy w oblężeniu Peschiery i blokadzie Mantui. Po reorganizacji grudniowej 1801 wszedł do Generalnego Inspektoratu WP jako adiutant gen Dąbrowskiego 8 II 1802. W 1803 gdy gen Dąbrowski przeszedł na generalnego inspektora jazdy własnej pełni służbę adiutancka do wyjazdu z Chieti 5 X 1806. 20 XII 1806 został ppłk w sztabie Legii Dabrowskiego/Poznańskiej. Walczył w Hiszpanii, w 1812 ściągnięty na wyprawę moskiewską do Księstwa Warszawskiego. Nad Berezyną w Korpusie Marszałka C. Victora ciężko ranny pod Studzianką 27 XI zmarł w niewoli rosyjskiej 1812.

Ignacy Zarzycki ur 8 IV 1763 Mozyrz, wysłany 2 VIII 1799 barką do Nicei z archiwum Legionów Polskich przez gen Dąbrowskiego.

Jan Nepomucen Dziewanowski W listopadzie 1806 r. był w sztabie gen. Dąbrowskiego. Jesienią 1808 r. znalazł się wraz z pułkiem w Hiszpanii i 30 listopada 1808 r. wziął udział w słynnym szturmie na wąwóz Somosierra. Po zranieniu dowódcy szwadronu Jana Kozietulskiego podczas szarży na pierwszą baterię armat hiszpańskich, Dziewanowski objął dowództwo i poprowadził brawurowo następną szarżę na drugą i trzecią baterię. Przy zdobywaniu tej ostatniej został ciężko ranny, a następnie odznaczony osobiście przez Napoleona, jeszcze na polu walki, Legią Honorową. Był jedynym Polakiem, którego nazwisko wymieniono w biuletynie armii napoleońskiej, dotyczącym zdobycia Somosierry. Zmarł w szpitalu w Madrycie 5 grudnia 1808 r. i w tym mieście został pochowany.

Jan Weyssenhoff herbu Łabędź (ur. 11 kwietnia 1774 w Andżelmujży w Inflantach, zm. 19 maja 1848 Samoklęski Lubelskie), generał dywizji, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792, insurekcji kościuszkowskiej, wojen napoleońskich, powstania listopadowego. 20 grudnia 1806 zaciągnął się do wojska Księstwa Warszawskiego jako adiutant gen. Jana Henryka Dąbrowskiego w stopniu szefa szwadronu. 23 lutego 1807 major w 12 pułku piechoty, a 29 lipca 1808 awansował na pułkownika, dowódcę pułku, i uczestniczył w kampanii austriackiej 1809 i moskiewskiej 1812. 3 lutego 1813 mianowany gen. bryg. jako dowódca Brygady Jazdy. Po wybuchu powstania listopadowego początkowo pełnił funkcję dowódcy Dywizji Jazdy; 23 stycznia 1831 objął dowództwo całej jazdy wojsk powstańczych, lecz już 26 lutego został przeniesiony z tego stanowiska, pod pretekstem wieku, na organizatora rezerw w krakowskim. Po upadku powstania został zesłany do Kostromy. Zwolniony z niewoli w 1833, powrócił w Lubelskie.

Gen. dyw. Franciszek Żymirski w 1806 r. wstąpił do wojska Księstwa Warszawskiego, gdzie był z kolei adiutantem Jana Henryka Dąbrowskiego. (ur. 5 października 1779 w Krakowie, zm. 25 lutego 1831 w Warszawie) – generał polski, dowódca 2 dywizji piechoty, kawaler orderu Virtuti Militari. Brał udział w insurekcji kościuszkowskiej. Skończył ją w randze porucznika, co z uwagi na brak koneksji rodzinnych i młodość dobrze świadczy o zdolnościach wojskowych Żymirskiego. Od 1797 w Legionach Polskich. Wziął udział w walkach pod Legnano, Weroną i Magnano. W latach 1803-1804 uczestniczył w wyprawie na San Domingo. W 1805 wziął udział w bitwie po Ulm. Od marca 1807 w randze podpułkownika. Wziął udział w oblężeniu Grudziądza. Za udział w kampanii 1807 otrzymał krzyż Virtuti Militari. W wojnie z Austrią w 1809 walczył w bitwie pod Raszynem. Za zasługi dostał awans na majora pułku oraz dowództwo twierdzy częstochowskiej. W 1811 awansowany został na stopień pułkownika i nominowany na dowódcę pułku stacjonującego w Zamościu.

Dezydery Adam Chłapowski, herbu Dryja Po pokoju w Tylży i powrocie z Rygi, gdzie był internowany, awansowano go na kapitana i przydzielono jako adiutanta generała Jana Henryka Dąbrowskiego. W lutym 1808 został wezwany do Paryża, gdzie został oficerem ordynansowym Napoleona. (ur. 23 maja 1788, zm. 27 marca 1879) – polski generał, działacz gospodarczy, prekursor pracy organicznej. W momencie wybuchu powstania listopadowego przywdział ponownie mundur.

Generał Piotr Szembek herbu Szembek (ur. 14 grudnia 1788 w Warszawie, zm. 21 czerwca 1866 w Siemianicach) . Adiutant generała Henryka Dąbrowskiego. Pierwszy chrzest bojowy przeszedł 23 lutego w 1807 roku pod Tczewem w tzw. „piekielnej kampanii”. W roku 1809 został odznaczony krzyżem Virtuti Militari. Brał udział w kampanii napoleońskiej i otrzymał Odznaczenie Legii Honorowej. Żona Piotra Szembeka to Henrieta Becu de Tavanier. Jako Generał Dywizji brał udział w Powstaniu Listopadowym, bronił Olszynki Grochowskiej i Wawra wraz z przyjacielem, kapitanem Józefem Patelskim z Kwaczały k. Krakowa.

Generał Mycielski Michał (ur. 2 sierpnia 1799 w Berlinie, zm. 27 września 1849 w Trois Moulins, we Francji) –.W czasie wycofywania się w październiku do granic Księstwa zostaje ranny lancą w szyję podczas obrony Bugu pod Uściługiem . Nie opuszcza jednak szeregów , lecz po zwinięciu korpusu wyrusza w rodzinne strony poznańskie gdzie gen. Dąbrowski ściągnął pułki polskie, które po klęsce korpusu gen. Reynier pod Kaliszem cofnęły się na Śląsk. Michał przechodzi ze sztabu do linii i jako ppor. zostaje przydzielony do 4 pułku ułanów ppłk. Kostaneckiego. Nie zagrzał tam długo miejsca i po kilku tygodniach zostaje adiutantem w sztabie gen. Dąbrowskiego, odbywając na tym stanowisku kampanię 1813 roku. Walczy pod Denewitz 6 września, a kilka tygodni później bierze udział w „Bitwie Narodów” pod Lipskiem. W czasie powstania listopadowego był adiutantem Generała Józefa Chłopickiego stojąc przy jego boku dnia 19 lutego 1830, podczas bitwy pod Wawrem, a następnie był dowódcą brygady kawalerii.

Stanisław Osiński pułkownik wojsk polskich, adiutant generała Dąbrowskiego.

Pułkownik Ludwik Sczaniecki, ur 1789r.Boguszyn, adiutant gen. Dąbrowskiego, Przyjaźnił się z Dąbrowskimi i często ich odwiedzał w Winnejgórze. Generał uczynił go opiekunem małoletnich dzieci i wykonawcą testamentu. Uczestnik wojen napoleońskich, m.in. wyprawy moskiewskiej, powstania listopadowego i powstania 1848 r. Opisał to, Pamiętniki Ludwika Sczanieckiego pułkownika Wojsk Polskich. „W r. 1815 wróciwszy z niewoli Rossyjskiej, tak jak „większa część wolno myślących Polaków nie wszedłem do „nowo utworzonego polskiego wojska, w przekonaniu iż toby „było sobie ubliżać, służyć w wojsku tego, którego się uwa„ żało za głównego nieprzyjaciela Polski. Pierwiastkowe postępowanie Alexandra, jeśli pół świata, a szczególniej Niemców „ zdurzyć mogło, tylko słabych Polaków ująć potrafiło, i to „ momentalnie, bo jego zrzucona niezabawem maska, każdego „przekonała, iż niczem więcej nie jest, jak samowładcą póło nocy, bez zdolności i zasad do którego ciemni tylko Rossyanie „mogli mieć zaufanie, bo nawet oświeceńsza klasa u nich „była mu przeciwną, jak się to okazało ze związku utworzo„nego przy końcu jego panowania. Tak porzuciwszy zawód „wojskowy, lubo z duszą byłem żołnierzem, i temu zawodowi „szczególniej poświęcić się chciałem, osiadłem na wsi i od„dałem się gospodarstwu. Najmilsze jednakowoż dla mnie „chwile były, gdy mogłem się udać do Winnej Góry, gdzie „przesiadywał nasz stary (tak nazywaliśmy jenerała Dąbrowskiego) aby wolno odetchnąć od ucisku, którego doznawała „prawdziwie polska dusza jego, z tego wszystkiego co się „działo w Warszawie, Tam zwykle się zbierali różni starzy „wojskowi, lub ci, co powychodzili z tego stanu. Tam opowiadał nam stary wydarzenia rewolucyi Kościuszkowskiej, „okoliczności upadku ojczyzny (którą tylko Polacy zdolni są „ubóstwiać), szczegóły tyczące się Legionów; nakouiec powtarzał nam konieczność utrzymania Ducha Narodowego, „a gdy ten utrzymany będzie, cieszył nas nadzieją, iż znowu „poda się pora odzyskania bytu i niepodległości. To nasienie „nie było rzucone na opokę." „W r. 1818 umarł jenerał Dąbrowski, okrywając żałobą „wszystkich dobrze myślących Polaków, bo on jeden był, który „zapełnił przerwę w historyi od upadku Polski, do jej ocu„ cenia, a nie znajdując ją tak przywróconą, jakby powinna „być, umierając myślał jeszcze o sposobach, jak ją ratować." „Przez testament zrobił mnie jego wykonawcą i opiekunem dwojga pozostałych po nim dzieci. Pochowałem go „w Winnej Górze w mundurze Legionów, tak jak sobie życzył, „i kazałem go nabalsamować, w tein przekonaniu, iż raz przyjdzie czas, w którym oceniając zasługi tego męża, przeniosą „go do grobowców krakowskich, i tam obok Kościuszki, jako „pierwsze po nim, postawią jego drogie szczątki. Starania, „które w tym względzie robiłem, aby go zaraz do Krakowa „ przenieść, znalazły opór ze strony nieprzyjaciół naszych. Stosownie do woli jenerała Dąbrowskiego odesłałem Towarzystwu Przyjaciół Nauk do Warszawy 1., Pamiętniki jego Legionów Polskich, 2., Jego pałasz z kulami, 3 , Pałasz Sobieskiego, 4., Pałasz od Kościuszki odebrany, na koniec znaczny zbiór książek, map i różnych osobliwości szczególniej „w broni i zbrojach." „Myśli, które poniekąd rzucił tylko Dąbrowski pomiędzy swych towarzyszy broni, różni różnym sposobom chcieli „użyć, lecz z początku nic stanowczego nie przedsięwzięto.

Adiutantem generała Jana Henryka Dąbrowskiego był podpułkownik Stanisław Chłapowski. Pułkownik Chłapowski był również szwagrem generała, bratem jego żony Barbary.

Generał Ignacy Pantaleon Prądzyński herbu Grzymała (ur. 20 lipca 1792 w Sannikach, zm. 4 sierpnia 1850 na wyspie Helgoland) W 1812 roku Napoleon Bonaparte z Wielką Armią w składzie której znalazł się także V Korpus Polski ruszył na Rosję. Prądzyński w wyprawie tej był adiutantem inżynierów w sztabie dywizji generała Dąbrowskiego – odznaczył się pod Bobrujskiem, a następnie w trakcie odwrotu pod Berezyną. W latach 1830-1831, podczas powstania listopadowego podkomendant Twierdzy Zamość, następnie kwatermistrz generalny Sztabu Głównego i dowódca korpusu inżynierów. Wybitny strateg, rzecznik zdecydowanych działań zaczepnych.

Brak komentarzy: