czwartek, 10 września 2009

Winnagóra - Kaplica Grobowa J.H.Dąbrowskiego

Krypta grobowa gen Jana Henryka Dąbrowskiego

Kościół św.Michała Archanioła Winnagóra. Kaplica Grobowa została dobudowana w 1863 roku projektu Seweryna Mielżyńskiego. Sarkofag generała wzorowany jest na rzymskim Scypiona Afrykańskiego.
Przed śmiercią generał Dąbrowski zastrzegł sobie, by pochować go w generalskim mundurze legionowym. Do trumny zaś włożyć trzy szable używaną w 1794 w okresie Legionowym i w czasie bitwy nad Berezyną , oraz trzy kule, które zraniły go pod Bosco, Tczewem i nad Berezyną.

Boczna kaplica w kościele św. Michała Archanioła w Winnej Górze, wzniesiona w 1863 r. z inicjatywy Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk jako miejsce pamięci narodowej. Zaprojektowana przez Seweryna Mielżyńskiego, równocześnie autora obrazu MB z ołtarza w kaplicy. Pierwotnie neogotycka, od przebudowy w 1912 r. neobarokowa. Polichromia wnętrz z roku 1918, malowana przez Stanisława Smoguleckiego. Neoklasycystyczny sarkofag Dąbrowskiego wzorowany jest na rzymskim nagrobku Scypiona Afrykańskiego. Nad sarkofagiem witraż Wiktora Gosiewskiego przedstawiający Triumf Chrystusa Zmartwychwstałego - znak Legionów. Z prawej strony ołtarz ze wspomnianym obrazem MB. W niszy po lewej stronie popiersie generała oraz pamiątkowe tablice: Jeszcze Polska nie zginęła (poniżej popiersia), tablica upamiętniająca Mikołaja Leszczyca Dobrzyckiego (fund. 1939 - z lewej) i braci Płonczyńskich (z prawej).

Sarkofag generała Jana Henryka Dąbrowskiego wzorowany na rzymskim sarkofagu Scypiona Afrykańskiego.

Scypion Afrykański Starszy i jego sarkofag

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Żołnierz Polski 1792 w wojnie polsko-rosyjskiej.
Obrońca Konstytucji 3 Maja i Warszawy, Generał 1794. Oswobodziciel Wielkopolski 1794 od Prusaków.
Twórca i Wódz Legionów 1796-1806.
Jeszcze Polska nie zginęła 1796.
Twórca Wojska Polskiego, Armii Księstwa Warszawskiego 1806. Uczestnik wyzwolenia Warszawy z pod okupacji pruskiej 1806.
Pognębiciel Prusaków i Rusków 1806-1807.
Pogromca Austriaków i Oswobodziciel Warszawy 1809. Uczestnik inwazji na Rosję 1812 i Oswobodziciel; wileńskiego, nowogrodzkiego, mińskiego, mścisławskiego spod ruskiej okupacji.
Obrońca Ojczyzny 1812-1813.
Wódz Księstwa Warszawskiego i Obywatel od roku 1815-1818. Wielki Patriota, założyciel tajnej organizacji walczącej o niepodległość 1814.
Ranny w Bitwach pod Trebbią, Novi, Bosco, Tczewem, Frydlandem, Berezyną.
Bohater Hymnu Polski od 1927.
Uwieczniony przez Adama Mickiewicza w epopei narodowej Pan Tadeusz jako wyzwoliciel Polaków na Litwie spod okupacji rosyjskiej w 1812.
Najlepsze Monografie gen Jana Henryka Dąbrowskiego to książki; Jan Henryk Dąbrowski U schyłku dni Rzeczypospolitej 1755-1795, autor Adam Skałkowski, wydawca Szymon Askenazy, Kraków 1904. oraz książka; Wódz Legionistów. Opowiadanie dziejowe z lat 1790-1818, autor Stanisław Schnür Pepłowski, Lwów 1900.

PIEŚŃ LEGIONÓW POLSKICH WE WŁOSZECH 1797

Jeszcze Polska nie umarła,
kiedy my żyjemy.
Co nam obca moc wydarła,
szablą odbijemy.

Marsz, marsz, Dąbrowski
do Polski z ziemi włoski
za Twoim przewodem
złączem się z narodem.

Jak Czarnecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po szwedzkim rozbiorze.
Marsz, marsz, Dąbrowski...

Przejdziem Wisłę przejdziem Wartę
będziem Polakami
dał nam przykład Bonaparte
jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski...

Niemiec, Moskal nie osiędzie,
gdy jąwszy pałasza,
hasłem wszystkich zgoda będzie
i ojczyzna nasza.
Marsz, marsz, Dąbrowski...

Już tam ojciec do swej Basi
mówi zapłakany:
"słuchaj jeno, pono nasi
biją w tarabany."
Marsz, marsz, Dąbrowski...

Na to wszystkich jedne głosy:
"Dosyć tej niewoli
mamy Racławickie Kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli."

ODEZWA DO POLAKÓW

DĄBROWSKI JENERAŁ PORUCZNIK POLSKI UPOWAŻNIONY DO FORMOWANIA LEGIONÓW POLSKICH WE WŁOSZECH DO SWYCH WSPÓŁRODAKÓW Wierny ojczyźnie aż do ostatniej chwili, walczyłem za jej wolność pod nieśmiertelnym Kościuszką. Upadła ona wprawdzie, lecz zostaje nam pocieszająca pamięć, żeśmy wylewali krew naszą za kraj naszych przodków, i żeśmy widzieli nasze sztandary tryumfujące pod Dubienką, Racławicami, Warszawa i Wilnem. Polacy! nadzieja nas jednoczy. Francya tryumfuje; walczy ona za sprawę narodów. Starajmyż się osłabiać jej nieprzyjaciół; zapewnia ona nam schronienie, oczekujmy lepszych przeznaczeń dla naszego kraju; stawajmy pod jej chorągwiami, są one chorągwiami honoru i zwycięstw. Legiony polskie formują się we Włoszech, na tej ziemi niegdyś świątyni wolności. Już oficerowie i żołnierze towarzysze prac waszych i waszej waleczności, są zemną; już organizują się bataliony. Przychodźcie towarzysze moi! rzućcie broń którą was nosić zmuszono. Walczmy za wspólną sprawę narodów, za sprawę wolności pod walecznym Buonapartem, zwycięzcą Włoch. Trofea Rzeczypospolitej francuskiej są naszą jedyną nadzieją, przez nią tylko i jej sprzymierzonych, odzyskamy te drogie ogniska nasze, które opuściliśmy ze łzami. W kwaterze głównej w Medyolanie dnia 20 stycznia 1797r. - l go Pluviose roku Vgo Rzeczypospolitej francuskiej polski Jenerał - porucznik (-) Jan Dąbrowski

Jan Henryk Dąbrowski Generał Dywizyi i ozdobiony orderem Wielkiego Orła Legii Honorowey i Komendor Orderu Królewskiego Korony Żelazney. Józef Wybicki Reprezentant miast na seymie 1791r.

Polacy! Napoleon wielki, niezwyciężony wchodzi w trzykroć sto tysięcy wojska do Polski. Nie zgłębiaymy taiemnic zamysłów, staraymy się bydź godnemi jego wspaniałości.’’ Obaczę, powiedział nam, obaczę jeżeli Polacy godni są być narodem. Idę do Poznania, tam się pierwsze moje zawiążą wyobrażenia o jego wartości.’’ Polacy! od was więc zawisło istnąć i mieć Oyczyznę: wasz zemściciel, wasz stwórca się zyawił. Zabiegaymy mu drogę z stron wszystkich, tak jak osierocone dzieci rzucają się na łono Oyca. Przynoście mu wasze serca i odwagę wrodzoną Polakom: Powstańcie i przekonaycie go iż gotowi jesteście i krew toczy się na odzyskanie Oyczyzny. Wie iż jesteście rozbrojeni. Broń i oręż z rąk jego otrzymacie. A wy Polacy przymuszeni przez naszych najeźców, bić się za nich przeciwko własney sprawie, stawaycie pod chorągwiami Oyczyzny swojey. Wkrótce Koścuszko wezwany przez niezwyciężonego Napoleona, przemówi do was z Jego woli: Na teraz macie od nas rękoymią Jego oświadczonej dla Narodu obrony. Przypomniycie sobie iż proklamacya, która was do formowania Legionów Polskich w Włoszech wzywała, nie była ku waszej zdradzie użyta. Ci to są legioniści którzy niezwyciężonego Napoleona pozyskawszy względy, dali mu pierwsze wyobrażenie o duchu i charakterze Polaków. Dan w kwaterze główney Cesarskiey w Berlinie dnia 3. Listopada 1806 r.(-) Dąbrowski (-)Wybicki

Księstwo Warszawskie powstało na mocy traktatu w Tylży 7-go lipca 1807 roku. Dzieliło się na 10 departamentów - poznański, kaliski, bydgoski, warszawski, płocki, łomżyński, radomski, krakowski, lubelski i siedlecki. Gen. Jan Henryk Dąbrowski w tym czasie pełnił funkcię dowódcy Legi Poznańskiej , 3 Dywizji, 2 Dywizji oraz był Naczelnym Wodzem Wojsk Księstwa Warszawskiego od 30 października 1813r do 4 kwietnia 1814r. Odchodząc po roku z armii już Królestwa Polskiego ze stopniem generała broni .