„To wielki pan i patriota . . . „ – tak mówiono o szambelanie Nowakowskim. I było to w pełni uzasadnione. Kiedy upadła Rzeczypospolita rozgrabiona przez zaborców, Nowakowski zaczął prowadzić kancelarię adwokacką we Lwowie, ale często przyjeżdżał do swojej rezydencji w Biłgoraju. W tamtym czasie aktywnie włączył się w konspiracyjną działalność Centralicji, na rzecz działań niepodległościowych.
Zaprzyjaźniony z generałem Janem Henrykiem Dąbrowskim werbował dla niego w Galicji ochotników.
Około 1806 r. Szambelan ukończył budowę pałacyku z parkiem. Podobno rezydencja została urządzona niezwykle wytwornie. Park dworski był w stylu francuskim i nieco przypominał Warszawskie Łazienki. Szambelan sprowadził liczne gatunki drzew i krzewów, otaczających spirale alejek. Park tonął w roślinności, w kwiatach. Urządzono w nim scenę koncertową z amfiteatrem. Nieopodal była fontanna. Cały park przecięty był licznymi kanałami wodnymi, po których pływały gondole. Woda do kanałów przepływała przez specjalny przekop, połączony z pobliską rzeką Białą Ładą. Śluzy na mostach piętrzyły wodę i dzięki temu dworska świta mogła zażywać przyjemności pływania po parku. Szambelan był wielkim estetą i bardzo dbał o wygląd swojej rezydencji na Różnówce. Bądź co bądź przyjmował u siebie znamienitych gości z samej stolicy.
Nowakowski dla upamiętnienia pobytu gościa kazał przy alei prowadzącej do pałacu umieścić pamiątkową z piaskowca tablice poświęconą: twórcy legionów, gen. Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu.
Po I wojnie światowej pozostałości pałacyku rozebrano, a pomniki sławnych Polaków, wzniesionych przez szambelana, zostały rozmieszczone w różnych miejscach Biłgoraja. Do tej pory z dworskiej zabudowy zachowały się tylko czworaki, ruiny domku ogrodnika i brama wjazdowa. Prawie wszystko w kiepskim stanie. Zdziczał zaniedbany park, zwany potocznie „Małpim Gajem”. Nadal jednak jego bogactwem jest urozmaicony drzewostan.
Płyta poświęcona gen Dąbrowskiemu trafiła na skwer Solidarności - ul. Kościuszki w Biłgoraju.
Napis brzmi ; TU SZANOWNY GENERALE
NIECH DLA WIEKOWEGO ZASZCZYTU,
NA TYM GŁAZIE PRZY KANALE
POWSTANIE PAMIĄTKA TWOJEGO POBYTU
ANI CZAS ANI ZGUBNE ZELNZE GO NARZECZE
SPOCZYNKIEM DĄBROWSKIEGO ZWAĆ SIĘ ODTĄD BĘDZIE
NIECH DLA WIEKOWEGO ZASZCZYTU,
NA TYM GŁAZIE PRZY KANALE
POWSTANIE PAMIĄTKA TWOJEGO POBYTU
ANI CZAS ANI ZGUBNE ZELNZE GO NARZECZE
SPOCZYNKIEM DĄBROWSKIEGO ZWAĆ SIĘ ODTĄD BĘDZIE
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz