dostrzegli, iż król Stanisław August Poniatowski
przestaje popierać konstytucje 3 maja 1791 wahając się stanąć na czele armii Polskiej , a także 25 sierpnia 1792r. przyłączając się do konfederacji Targowickiej stają na czele armii Polskiej zwołując sejm , by ratować Ojczyznę . Armia liczyła sześćdziesiąt tysięcy wojska z możliwością powiększenia jej gdyby reprezentanci narodu stanęli na jej czele . Dowodzili nią młodzi i nie doświadczeni generałowie za to nie brakowało im odwagi , miłości ojczyzny ani geniusza militarnego tak naturalnego polakom . Gdy ujrzano stronników króla Józefa Poniatowskiego , Michała Wielhorskiego i Stanisław Mokronowski opuszczających Warszawę i Polskę pozwalając
rosjanom i
ich stronnikom robienia z armią i polską co im się podoba . W tym czasie król wydał rozkaz ,by armia zaprzestała jakichkolwiek działań przeciw wojskom rosyjskim , powrotu do swych garnizonów i przystąpienia do konfederacji Targowickiej . Ci którzy z pośród oficerów i generałów mieli z czego się utrzymać podała się do dymisji pozostali poddali się rozkazom .
Po ukonstytuowaniu się Targowicy pod opieka Rosji jako prawowita reprezentacja narodu . Udano się do Grodna ,by znieść wszystkie postanowienia Konstytucji 3 maja wynoszących Polskę do pierwszych Mocarstw Europejskich . Dnia 16 stycznia 1793r. król Prus wydał deklarację o konieczności przywrócenia pokoju w Polsce . Wkraczając do Wielkopolski i ją zajmując . W tej części Polski znajdowały się : Pierwsza brygada kawalerii narodowej Madalińskiego , stojąc w województwach Gnieźnieńskim , Kaliskim , wzdłuż rzeki Warty licząc 1200 ludzi . Druga brygada kawalerii narodowej Biernackiego stała w województwie Kaliskim , Sieradzkim częścią nad Wartą w sile 1000 ludzi . Szósty pułk piechoty płk Szyrena stał w mieście Wschowie . Pierwszy pułk piechoty płk Gordona stał w Poznaniu . Pułk siódmy płk Zawiszy stał w Łowiczu . Siła tych czterech pułków stanowiła 4000 ludzi . Dywizja ta dowodzona była przez generała Byszewskiego kwaterując w Pyzdrach odbiera rozkaz z Grodna o cofnięciu się wojskiem przed wojskami pruskimi za Pylicę i Bzurę . 8 lutego 1793 korpusy zostały ustawione od Łęczycy i Łowicza wzdłuż Bzury aż do Sochaczewa i Kampinosa z kwaterą w Łowiczu . Wojskami pruskimi dowodził generał Mellendorf w sile 15000 ludzi posiadając artylerię . U Byszewskiego wówczas był vice-brygadier Dąbrowski pełniący służbę w sztabie . Jego rada polegała na tym , by wojska przerzucić całą dywizją pod Warszawę zajmując arsenał i ruszyć na prusaków . Garnizon w Warszawie posiadał 4000 wojska najlepszego i najwyborniejszego . W Warszawie stacjonowało wówczas tylko 3000 rosjan pod dowództwem generała Igelstroma . Po zbyt mocnym ataku wojsk pruskich Dąbrowski podsuwa plan udania się do Gdańska i tam oczekiwać pomocy Francji .
Projekt ten przedstawił swojemu przyjacielowi kpt. Stanisławowi Fiszerowi adiutantowi Kościuszki z kampanii 1792r. Zgodę musiał tylko wyrazić Byszewski , ten jednak bez zgody króla lub przynajmniej przyzwolenia swego szwagra Gorzeńskiego nic zrobić nie chciał . Z listem od Byszewskiego Fiszer udaje się do Warszawy . W tym czasie Dąbrowski przekonuje generała od przesunięcia się o jeden dzień drogi pod Warszawę wojskiem . Kwatera główna stanęła w Grodzisku z 9 pułkiem , a inne pułki w Błoniu , Nadarzynie i Grójcu - brygada Madalińskiego stanęła koło Kapinosa , brygada Biernackiego koło Tarczyna . Misja Fiszera znajduje zrozumienie w Warszawie . Jednak przybywa do Grójca Gorzeński i przekonuje on o zmianie zamiarów . Tłumacząc , że rosjanie na Woli ustawili baterię z dwudziestu armat wzmacniając swój garnizon .
Biernacki otrzymuje rozkaz udania się do województwa Sandomierskiego . Rozdziela wojska swe sam stacjonuje w Końskiem . Kawaleria trafia pod Pilicę , piechota w Końskie , Radoszyce , Małogoszcz , Okrzę opierając się lewym skrzydłem o dywizję Małopolską dowodzoną przez generała Wodzickiego . Dywizja ta składała się z pułku jego imienia i 3 pułku piechoty ,licząc 2000 ludzi w pewnej liczbie dział na zamku w Krakowie oraz trzeciej brygady narodowej Jaświńskiego , a druga część tej dywizji stanowiła gwardia królewska garnizonu Warszawa rozstawionego po województwie Mazowieckim . Rozsiewano plotki , że prusy chcą uderzyć i rozbić dywizję , a to że pod Bochnią 15000 austriaków zbiera się by uderzyć na województwo Krakowskie . Z nimi mieli działać rosjanie przeprawiając się przez Wisłę uderzając na tyły jak to zrobili z dwiema dywizjami Ukraińska i Podolską . W tym celu do Krakowa Byszewski posyła Dąbrowskiego pod pozorem spotkania z rodziną , gdyż sam urodził się w Pierzchowcu pod Bochnią znając dobrze te tereny . Radzili z Wodzickim o możliwości przedarcia się do Francji z wojskiem i że będą się razem bronić do końca w razie ataku . Na ten czas siły nasze liczyły dwie dywizje wspomniane 10000 ludzi , armia litewska 15000 , gwardia królewska 8000 z resztą dywizji na Mazowszu . Pułki na Podolu i Wołyniu liczyły 20000 ludzi . Po powrocie Dąbrowskiego na plany przedarcia się wojska do Francji nieprzychylnie popatrzył generał Ożarowski pełniący funkcję dowódcy armii w zastępstwie za wielkiego hetmana koronnego . Jako targowiczanin rozkazał pozostać na stanowiskach dotąd obranych . Po usankcjonowaniu się przez sejm Grodzieński podziału Polski na korzyść trzech dworów armia Polska i armia Litewska miała być zmniejszona do 15000 ludzi .
Wojska rosyjskie rozlokowały się jeszcze dodatkowo po większych miastach i na prowincjach .
Zanim dokonano zmniejszenia liczebności wojsk wybucha Rewolucja Kościuszkowska .
Gdy Dąbrowski zostaje generałem porucznikiem dowodząc dywizją Wojska Polskiego w chwili upadku powstania kościuszkowskiego proponuje generałowi Wawrzeckiemu zastępującego Kościuszkę rannego i więzionego , by z pozostałymi pod swą komendą 20000 ludzi udał się do Francji nad Ren przez Niemcy biorąc ze sobą króla i ówczesnych członków rady najwyższej .
Kapitulacja przed rosjanami spowodowała upadek tego planu .
Przed opuszczeniem Warszawy przez króla wezwał do siebie Dąbrowskiego pisząc do
elektora Saskiego list : ''Wielce wielmożny bracie i krewny ! Winien złożyć dzięki Waszej Książęcej Elektoralnej Mości , za udzielenie przed trzema laty pozwolenia przejścia w służbę Ojczyzny własnej , będącemu w służbie Twojej Panu Dąbrowskiemu ; wypłacam się tym i chętniej z długu wówczas zaciągniętego , że ten oficer spełnił i przeszedł nawet wszystkie oczekiwania nasze, w swojej odznaczającej się służbie , przez którą zjednał on sobie szacunek nie tylko swoich współrodaków , lecz nawet tych przeciw , którym walczył tak walecznie i umiejętnie , iż mu w wojsku pruskim ofiarowano stopień , który tu posiadał , a generałowie rosyjscy z tych samych powodów byli gotowi zrobić całkiem szczególny wyjątek , okazując mu przytem najżyczliwsze przyjęcie ... Dziś gdy nieszczęśliwe przeznaczenie Polski zostawiło generała Dąbrowskiego bez posady , i gdy smutna niepewność naszego losu nie przedstawia jej wcale temu godnemu oficerowi , pragnie on znaleźć na czas jakiś schronienie w Państwie Waszej Książęco-Najjaśniejszej Mości pod Twoją łaskawą protekcją . I to jest właśnie to o co Cię proszę przez przez wdzięczność dla tego walecznego człowieka , który prawdziwie dowiódł że kochał i umiał służyć swojej Ojczyźnie a tem samym swemu królowi . Znane uczucia i szlachetność Waszej Książęco-Elektoralnej Mości nie pozwalają mi wątpić o skutku tej prośby . Proszę jednocześnie przyjąć tym samym z jakiem wynurzeniem zapewnienie o mem wysokim szacunku i prawdziwej przyjaźni z którą jestem wielce miłościwy bracie i kuzynie . Waszej Książęco-Najjaśniejszej Maści Dobrem bratem i krewnym . podpisał Stanisław August król Warszawa 17 grudnia 1794r.''
Przez majora Forestiera polaka posyła pismo nie mogąc się wyrwać z Warszawy do Ambasadora Polskiego przy dworze niemieckim , kontaktuje się z Wybickim będącym obecnie w Paryżu, któremu przedstawia położenie Polski , a który to wyjechał po upadku powstania w Wielkopolsce posiadając wtedy pełnomocnictwa narodowe przy armii dowodzonej przez Dąbrowskiego .
Na początku 1796 roku wojska pruskie zajęły Warszawę , która to przypadła im po kolejnym podziale Polski znosząc jej istnienie na mapie . Po otrzymaniu pozwolenia wyjazdu udaje sie 12 lutego do Berlina . Król pruski przyjął go życzliwie tam nawiązuje znajomości z agentami dyplomatycznymi Rzeczypospolitej francuskiej . Stamtąd udaje się do Lipska i Drezna by dołączyć do wojska francuskiego gdzie przedstawił się generałowi Jourdanowi . Tam poznaje także generałów Klebera , Bernadott , Champion udzielając im informacji o planie formowania legionów polskich . Zaopatrzony w listy uwierzytelniające udaje się do Paryża i 5 października 1795r. jest na miejscu .
Obraz Gen. J. H. Dąbrowskiego przedstawia go w mundurze Wojska Polskiego w stopniu generała lejtanta , awans na generała majora otrzymał od Kościuszki 23 czerwca 1794r. Zaś stopień generała lejtanta 4 października 1794r. Otrzymał też złotą tabakierę i szablę turecką ze złoconą rękojeścią za zasługi w powstaniu . Trzymana szabla przez Dąbrowskiego , była nadawana przez Kościuszkę oficerom za zasługi .
Rozkaz Generała Jana Henryka Dąbrowskiego do pułkownika Stanisława Mojaczewskiegoz roku 1794r.
'' Tam od Dąbrowskiego kuli
Ginie generał Sekuli ''
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz